Κάλοι ή τύλοι (calluses)

Η κα Στέλλα Βαρελά από το Κέντρο Ποδιού μας μας εξηγεί:
Οι κάλοι και οι σκληρύνσεις είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων:

• Κληρονομικοί παράγοντες.
• Παθολογικές παθήσεις (αρθρίτιδες, ορμονικές διαταραχές κ.ά.)
• Τραυματισμοί και κακώσεις.
• Η υπέρμετρη ταλαιπωρία των ποδιών (ορθοστατική εργασία)
• και κυρίως τα ακατάλληλα παπούτσια: δηλαδή παπούτσια με ψηλά τακούνια, στενά ή κακής κατασκευής, με εσωτερικές ραφές ή εξογκώματα, που δεν ταιριάζουν στο πόδι μας.
  Πιο αναλυτικά, λόγω της συνεχούς πίεσης και καταπόνησης των ποδιών μας, ο οργανισμός μας προς άμυνά του, αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος. Αποτέλεσμα, η ανάπτυξη κυττάρων στο συγκεκριμένο σημείο. Σχηματίζεται λοιπόν μια στιβάδα σκληρού δέρματος, το οποίο μεγαλώνει εσωτερικά σε σχήμα κώνου και δημιουργείται ένας σκληρός πυρήνας. Κάποιες φορές εμφανίζεται στο πέλμα και άλλοτε στα σημεία των αρθρώσεων με μορφή σκληρού εξογκώματος, με κυκλική, κιτρινωπή εμφάνιση. Έχει χαρακτηριστικό έντονο πόνο, ο οποίος προκαλείται από την πίεση του πυρήνα στα νεύρα που διασχίζουν τις κατώτερες στοιβάδες του δέρματος. Σε ένα διαβητικό ασθενή, ο κάλος αποτελεί "σήμα κινδύνου" για τη δημιουργία περισσότερων και σοβαρότερων επιπλοκών. Έτσι ο ασθενής με πρόβλημα διαβήτη κατατάσσεται στην κατηγορία ασθενών "υψηλού κινδύνου".

Η αντιμετώπιση των κάλων και των σκληρύνσεων, όπως κάθε πάθηση, απαιτεί τις γνώσεις ενός ειδικού και προϋποθέτει την τήρηση των κανόνων υγιεινής για την αποφυγή οποιασδήποτε μόλυνσης ή τραυματισμού.

Διάκριση κάλων

1. Ο σκληρός κάλος είναι η ατροφία της επιδερμίδας με πυρήνα. Συνήθως δημιουργείται στη ραχιαία επιφάνεια των δακτύλων, στην άκρη των δακτύλων καθώς επίσης και στην επιφάνεια του πέλματος του ποδιού. Είναι επιπτώσεις που δημιουργούνται από πιέσεις σε συγκεκριμένο σημείο για μεγάλο χρονικό διάστημα.
2. Ο μαλακός κάλος είναι η ατροφία της επιδερμίδας που περιβάλλεται από μαλακά κύτταρα. Δημιουργείται πάντα ανάμεσα στα δάκτυλα και τα αίτια είναι οι μεσοδακτύλιες τριβές. Η μορφή του κάλου είναι άσπρη και μαλακή επειδή υπάρχει χρόνια διαβροχή (μούλιασμα, υγρασία).
3. Αγγειακός και νευροαγγειακός κάλος είναι η συνέπεια της βλάβης των αγγείων ή νεύρων ενδιάμεσα στους κάλους. Η αιτία της δημιουργίας αυτών των κάλων είναι η από παλιά υπάρχουσα αλλοίωση όπου οι πιέσεις είναι περισσότερο αυξημένες και καταστροφικές.
4. Σφαιρικές σκληρύνσεις (κάλοι) με κεφαλή. Εμφανίζονται σε περιοχές όπου υπάρχει προεξοχή από κόκαλο.

Επιπλοκές του κάλου
Η επιπλοκή του κάλου είναι το άνοιγμα (σκίσιμο) στην επιδερμίδα από τη μείωση της ελαστικότητας του δέρματος και την υπερβολική πίεση που ασκείται στο συγκεκριμένο σημείο. Αυτό συμβαίνει συχνότερα στην περιοχή της φτέρνας, λόγω του βάρους που δέχεται κατά τη βάδιση.
Άλλη επιπλοκή του κάλου είναι ότι, όταν αυτός δέχεται υπερβολική πίεση τραυματίζεται εσωτερικά και δημιουργείται μια κατάσταση ιδιαίτερα επίπονη και επικίνδυνη για τον ασθενή.
Αν μάλιστα αφορά σε διαβητικό πόδι με νευροπάθεια, η δημιουργία νεκρού ιστού ή μόλυνσης κάτω από την επιφάνεια του κάλου μπορεί να δημιουργήσει συρίγγιο με πιθανότητα επιμόλυνσης ακόμη και οστεομυελίτιδας και στη συνέχεια, αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, γάγγραινας.

Αντιμετώπιση
Η πρόληψη είναι το μεγαλύτερο βήμα στην αντιμετώπιση και κατά συνέπεια στις μείωση των υψηλών μηχανικών πιέσεων που δέχεται το πόδι. Ένα σωστό πλάνο ώστε να προλαμβάνεται/μειώνεται η υψηλή πίεση έχει ως συνέπεια την αντιμετώπιση των κάλων.

Χρήσιμες Συμβουλές Όλα τα ΝΑΙ & τα ΟΧΙ για πόδια γεμάτα ΥΓΕΙΑ

• Επιλέξτε άνετα παπούτσια που θα ταιριάζουν απόλυτα στο σχήμα του ποδιού σας. Πρέπει να είναι φτιαγμένα από μαλακό δέρμα έτσι ώστε να μην εξασκούνται πιέσεις σε προεξέχοντα σημεία. Αποφεύγετε παπούτσια τα οποία δεν σας είναι άνετα εξαρχής. Είναι πολύ σπάνιο τα παπούτσια τα οποία αρχικά στενεύουν, να « ανοίξουν » με τον καιρό.
• Προτιμάτε παπούτσια με χαμηλά τακούνια. Επιλέγετε φαρδιά τακούνια που διανέμουν σωστά το βάρος.
• Χρησιμοποιήστε αντιπιεστικά προϊόντα που ανακουφίζουν τα πόδια σας από την πίεση & τριβή των παπουτσιών (ειδικούς πάτους κ.ά.).
• Χρησιμοποιήστε ειδική ελαφρόπετρα - κατάλληλη για τις φτέρνες, στην κάτω πλευρά ή στα πλάγια πέλματα του ποδιού.
• Χαρίστε στα πόδια σας ένα ευεργετικό ποδόλουτρο σε χλιαρό νερό όχι για περισσότερο από πέντε - δέκα λεπτά. Εάν αφήσετε τα πόδια σας περισσότερο στο νερό, το απαραίτητο λίπος από το δέρμα αφαιρείται και προκαλείται ελαφρά ξηροδερμία.
• Ενυδατώστε καθημερινά τα πόδια σας με ειδική κρέμα που μαλακώνει τις σκληρύνσεις και διατηρεί τη φυσική ελαστικότητα του δέρματος.
• Για την ασφαλή αφαίρεση των κάλων εμπιστευτείτε τον ποδολόγο σας. Είναι ασφαλέστερο ειδικά για τους διαβητικούς και άλλες ευπαθείς ομάδες. Ο ρόλος του ποδολόγου είναι να συντηρεί το δέρμα υγιές στα σημεία όπου υπάρχει προδιάθεση να δημιουργηθούν συμπτώματα υψηλής πίεσης και να μειώσει τις αιτίες που δύνανται να προκαλέσουν τις πιέσεις αυτές.
• Να αποφεύγετε τα καυστικά υγρά για τους κάλους διότι είναι πολύ επικίνδυνα (απαγορεύονται στο διαβητικό πόδι).
• Σε προχωρημένες καταστάσεις εξεταστείτε με πελματογράφο για την καταγραφή πιέσεων και την κατασκευή ορθοπεδικού βοηθήματος προκειμένου να εξισορροπηθούν οι πιέσεις.
• Μην παραμελήσετε τις σκληρύνσεις σας και τις αφήσετε να δημιουργήσουν εσωτερικό αιμάτωμα.
• Περιποιηθείτε τα πόδια σας όπως περιποιείστε το υπόλοιπο σώμα σας.

Κέντρο ποδιού / www.kentropodiou.gr